
Ortaklığın giderilmesi davası, paylı veya elbirliği mülkiyetine tabi olan taşınır mallar, arazi , taşınmaz üzerindeki bağımsız ve sürekli haklarda mevcut olan ortaklığı bitirerek tüm ortaklar açısından benzer neticeyi sağlayan ve paylı veya elbirliği mülkiyetini sonlandırarak müstakil mülkiyete geçişi sağlayan dava türüdür. Ortaklığın giderilmesi davasının konusu, taşınır mallar, arazi , taşınmaz üzerindeki bağımsız ve sürekli hakları içermektedir.
Ortaklığın giderilmesi davasının tarafları paylı veya elbirliği mülkiyetine tabi olan taşınmazın paydaşlarıdır. Dava taşınmazın paydaşı tarafından açılır. Davayı açan paydaş davacı, bunun dışındaki paydaşlar ise davalı durumundadır. Paydaşın küçük ve kısıtlı olması durumunda bu paydaşların davayı açması kanuni temsilcilerinin eliyle olur. Mülkiyete ilişkin hak sahibi olmayıp irtifa hakkı gibi başkaca hak sahiplerinin ortaklığın giderilmesi davasının tarafı olması mümkün değildir .
Ortaklığın giderilmesi davası çift taraflı dava türüdür. Çift taraflı dava olması tüm paydaşlar açısından benzer neticeyi sağlamaktadır. Davadan feragat edilmesi durumunda feragat eden dışındaki diğer paydaşların payları oranında faydalanmaları söz konusu olacağından feragat kurumu bu davalar yönünden davanın sonuçlanmasını sağlamaz. Bu nedenle davacının feragat etmesi neticesinde diğer paydaşların talebi üzerine davanın yargılamasına devam edilmektedir. Yargılama sırasında tüm paydaşların sulh olmaları halinde dava ‘’ sulh uyarınca karar vermeye yer olmadığı’’ kararı verilecektir.
Ortaklığın giderilmesi davalarında görevli mahkeme Sulh Hukuk Mahkemeleridir. Hukuk Muhakameleri Kanunu’nun 1. Maddesi uyarınca mahkemelerin görevleri kamu düzenine ilişkindir ve görev itirazı davanın her aşamasında iddia edilebilir. Ortaklığın giderilmesi davasında karar verilmesinden sonraki infaz aşaması İcra ve İflas Kanunu hükümlerine göre satış işlemleri yapılır. Satış işlemlerinin denetimi de Sulh Hukuk Mahkemesi mahkemesi yapmaktadır. Dava sürecinde davanın taraflarının arasında çıkabilecek uyuşmazlıkların olması durumunda Sulh Hukuk Mahkemesi taraflara uyuşmazlık hakkında davanın açılması hakkında süre verir. Süre içerisinde davanın açılıp açılmamasına göre yargılamaya devam olunur.
Ortaklığın giderilmesi davalarında yetkili mahkeme uyuşmazlık konusunun çeşitlerine göre farklılık göstermektedir. Davanın taşınmaza ilişkin olması durumunda taşınmazın bulunduğu yer Sulh Hukuk mahkemesi görevli olacaktır. Bunun haricinde taşınırlara ilişkin genel yetki kuralı geçerli olup davalının ikametgah adresi yetkilidir.
Ortaklığın giderilmesi davasında basit yargılama usulü uygulanır. Sözleşmeden doğan topluluğun devam etmesi, uygulan olmayan zamanda ortaklığın giderilmesinin istenmesi, paylı mülkiyete tabi taşınmazın sürekli bir amaca özgülenmiş olduğu durumlarda ortaklığın giderilmesi mümkün değildir.
a-Aynen taksim
Paydaşlardan birisi aynen taksim edilerek ortaklığın giderilmesini talep ettiği taktirde hakim Türk Medeni Kanunu 699/2 uyarınca şartları araştırmak zorundadır.Aynen taksime karar verilebilmesi için paydaş sayısı, taşınmazın yüzölçümü, imar durumu , tarım arazilerinin niteliği dikkate alınması gerekmektedir. Bölünen değerlerin birbirine denk düşmemesi halinde eksik bölüm için para eklenerek denklik sağlanmak suretiyle paylaştırma yapılır. Uygulamada aynen taksime önem verilemektedir. Davacı paydaşın satış istemesine rağmen diğer paydaşların aynen taksim istemesi halinde aynen taksimin mümkün olup olmadığı araştırılacaktır.
b-Satış suretiyle
Aynen taksimin mümkün olmadığı durumlarda ortaklığın satış suretiyle giderilmesine karar verilir. Satış İcra ve İflas Kanunu kapsamında satış memuru tarafından yapılır. Tüm paydaşların oybirliği içerisinde anlaşmaları halinde satış paydaşlar arasında yapılır. Ortaklığın giderilmesinin istendiği taşınmaz üzerinde ki bütünleyici parçalar konusunda ihtilaf yoksa yahut muhtesatlara ilişkin olarak tapu kaydında şerh olduğu taktirde bütünleyici parça ayrı olarak hesaplanır. Bütünleyici parçaya isabet eden kısım bütünleyici parça sahibi paydaşa, geri kalan bedel ise payları oranında paydaşlara dağıtılır.
Ortaklığı istenen taşınmazın üzerinde bütünleyici parçaların olması ve bu bütünleyici parçalarda ihtilaf olması halinde bu ihtilafın ayrı bir davayla çözümlenmesi gerekmektedir. Taşınmazın üzerinde bulunan bütünleyici parçaların kime ait olduğunun tespiti için Muhdesatın Aidiyeti Davasının muhtesadın aidiyeti davasının açılması gerekmektedir. Böyle bir ihtilafın çıkması durumunda ortaklığın giderilmesi davasına bakan Sulh Hukuk Mahkemesi muhtesadın aidiyeti davasının sonucu beklemek zorundadır. Muhdesatın Aidiyeti Davası hakkındaki makalemiz için tıklayınız.
Ortaklığın giderilmesi davası matbu harca tabi davalardandır. Davayı açan paydaş harç ve masrafları ödese de tüm paydaşlar açısından benzer sonuçlar doğuran bir dava olmasından dolayı tüm mahkeme masrafları dava sonunda paydaşlara eşit olarak paylaştırılır.
Ortaklığın giderilmesi davası tüm paydaşlar açısından benzer sonuçlar doğuran davadır ve avukat tarafından takip edilmelidir. Avukatlık bürosu olarak ortaklığın giderilmesi davalarında Alanya'da hizmet vermekteyiz.
Ortaklığın Giderilmesi Dava Dilekçeleri
1-Miras sebebiyle paydaş olunması durumunda ortaklığın giderilmesi dava dilekçesi;
T.C.
(ALANYA)
SULH HUKUK MAHKEMESİNE ../../20..
Davacı :......................(TCKn:..........)
Vekili :Av.Metehan Karakulak, Alanya
Davalı/lar :......................(TCKn:..........)
Konu :Ortaklığın satış suretiyle giderilmesi talebinden ibarettir.
Açıklamalar :
Muris ......................(TCKn:..........) .../.../20.. Tarihinde vefat etmiştir.
Murisin mirasçıları ekte sunulan mirasçılık belgesi uyarınca ...................... , .................... ve ….................'dır.(Mirasçılık Belgesi)
............. İli, .............. İlçesi, ................ Mahallesinde bulunan ve tapuda ............ Ada ve ........... Parsel numaralı taşınmaz muris adına kayıtlıdır. Söz konusu taşınmaz üzerinde mirasçılar iştirak halinde paydaştır.
Mirasçılar söz konusu taşınmazı paylaşmaya yanaşmamaktadır. Taşınmazın aynen taksimi de mümkün değildir. Bu nedenlerle söz konusu taşınmaz üzerindeki ortaklığın satış suretiyle giderilmesi için işbu davayı açma zorunluluğu doğmuştur.
Hukuki Nedenler :TMK 698, TMK 699 vd. ,HMK ve sair mevzuat
Hukuki Deliller :Tapu Kaydı, Mirasçılık belgesi , Bilirkişi, keşif, tanık ve her türlü delil
Sonuç ve İstem :Yukarıda arz ve izah edilen nedenlerden dolayı;
Muris adına kayıtlı ............. İli, .............. İlçesi, ................Mahallesinde bulunan ve tapuda ............ Ada ve ........... Parsel numaralı taşınmaz üzerindeki ortaklığın satış suretiyle giderilerek elde edilen paranın paylar oranında taraflar arasında paylaştırılmasına, yargılama giderlerinin karşı tarafa bırakılmasını talep ederiz.
Davacı Vekili
Ekler Av.Metehan Karakulak
1-Mirasçılık belgesi
2- Vekaletname sureti
2-Mirasçılık durumu olmaksızın paydaş olunması durumunda ortaklığın giderilmesi dava dilekçesi;
T.C.
(ALANYA)
SULH HUKUK MAHKEMESİNE ../../20..
Davacı :......................(TCKn:..........)
Vekili :Av.Metehan Karakulak, Alanya
Davalı/lar :......................(TCKn:..........)
Konu :Ortaklığın satış suretiyle giderilmesi talebinden ibarettir.
Açıklamalar :
............. İli, .............. İlçesi, ................ Mahallesinde bulunan ve tapuda ............ Ada ve ........... Parsel numaralı taşınmazda paydaş olarak bulunmaktayız. (Tapu kaydı)
Söz konusu taşınmazın diğer hissedarları ile fiilen taksim yapılamamıştır. Taşınmazın aynen taksimi de mümkün değildir. Bu nedenlerle söz konusu taşınmaz üzerindeki ortaklığın satış suretiyle giderilmesi için işbu davayı açma zorunluluğu doğmuştur.
Hukuki Nedenler :TMK 698, TMK 699 vd. ,HMK ve sair mevzuat
Hukuki Deliller :Tapu Kaydı, Bilirkişi, keşif, tanık ve her türlü delil
Sonuç ve İstem :Yukarıda arz ve izah edilen nedenlerden dolayı;
............. İli, .............. İlçesi, ................ Mahallesinde bulunan ve tapuda ............ Ada ve ........... Parsel numaralı taşınmaz üzerindeki ortaklığın satış suretiyle giderilerek elde edilen paranın paylar oranında taraflar arasında paylaştırılmasına, yargılama giderlerinin karşı tarafa bırakılmasını talep ederiz.
Davacı Vekili
Av. Metehan Karakulak
Ekler
1-Tapu kaydı
2-Vekaletname sureti